19 deg wayur n mayu 1956 d amezruy yuran s wurraɣ d win id yellan s dukli n isdawanen d ilemẓiyen deg waṭṭas n imennuɣen deg yeswi n tririt n yisaɣ d usrussu n leqdar ara d-yawin ɣer tagara timunent n tmurt.
Aḥbus n isdawanen ɣef tɣuri-nsen ass n 19 mayu 1956 d unekcum-nsen ɣer leṣfuf n tegrawla d tiririt i teɣri n tmurt ɣef udem d usirem n tmunent d lebni n uwanek aḥeqqani ara d-yarren i wayen yessutur ugdud azzayri d umecwar id-wwin deg tegrawla .
Deg tazwara n usqarqar n tmesbaniyin 1968 d win yerzan dima isdawanen ɣef umennuɣ n tuksa n uzref agejdan yerzan tilelliyin, d useggem n taɣdemt tagdudant deg tudsiwin tisartiyin ara d-yarren i wayen yessutur ugdud.
Di tmurt-nneɣ, amennuɣ asertan n ilemẓiyen d win yettkemillen deg waṭṭas n iseggasen-a i yessen ugdud deg uzref-is n ufran n wid ara yilin d imḍebrren fell-as d utteki-nsen d tikli d tudma n rray asartan di tmurt’. D ayen id yesbegnnen, d akken iy isdawiyen d ilemẓiyen sεan amekkan muqren di yal tigawin tisartanin i yesawallen i ubeddel i tessen tmurt-nneɣ, xarṣum akked tsuta n umennuɣ asdwan iseggassen n 80 i yettakken lewhi akked tmiḍrannin n 80 war ma nettu tin n 19 mayu 1981 deg waɣir n bgayet.
Ilemẓiyen imesfarayen n RCD d wid yefkan ulawen-nsen id yeqqaren d akken amennuɣ n isdawanen di talit n tegrawla id yewwin tigawt ɣer tagara yerzan asrusu n uwannek yebɣa ugdud s wudem aḥeqqani.
Neqḍaε ccek deg tegrawla n uzmumeg i tessen tmurt-nneɣ deg talit n 22 furar 2019 ul-is d isdawannen akked ilemẓiyen. Γas yella-d fell-asen leḥris d tyita, tikliwin n yal ussan n tlala (arim) n isdawnen tella-d tabɣest tameqrant i iḥuzan tacriḥt-a ɣef yeswi n usrusu n umecwar win ara d-yesufɣen ayen yesutur ugdud deg ubeddel asartan n talwit.
Ilemẓiyen imesfarayen n RCD d wid id yennan d akken akemmel n umennuɣ d tmaɣnest d ukccum s lebɣi n ilemẓiyen d isdawanen deg tegrawla d win ara yesawḍen ɣer wayen yessutur, win ara d-yessarssen tamurt ara yeseḥbibren ɣef izarfan xarsum wid n tsartit d wegdud ger-asen.
Ass-a, yuεεer-as i udabu ad tqabel ayen suturren ilemẓiyen d isdawanen deg lebni n lsas n lezzayer tamaynut ama s wawal neɣ s tigawt. Ugar n useggas deg imi tebda tegrawla n talwit, aṭṭas n ilemẓiyen d yesdawannen d wid i yettwakarfen di leḥbus ɣef tmentelt n tmeɣnest-nsen deg wannar. Asiwel n imsulta i imeɣnassen d tin yuɣallen d ayalas deg ukuẓ (4) n tɣemmar n tmurt, leḥkem d tugra ɣer leḥbus uεḍillen d tin yuɣallen d laεwayed n wass,xarsum imi yeḥbes lḥirak ɣef tmentelt n unfafad n covid-19, talit ifurres udabu deg taluft n uṣeffi n leḥsabat akked wid id yefɣen d imengallen-is.
Ilemẓiyen imesfarayen n RCD d wid yesbubben i udabu kra yellan n dir ɣef usexleε s taɣdemt mgal imaɣnassen, yessutur asserreḥ-nsen, war ma yečreḍ fell-asen, ɣef akk imeḥbas n rray d tsartit, d uḥbus s lεejlan n tsartit uḥbus d usexleε ɣef imaɣnassen.
Γer tagara, taswiεt-a d tin id yellan d asmekti unmekti wis 5 ɣef usrussu n tudsa n ilemẓiyen imesfarayen. Tasqamut-a id yejemεen ilemẓiyen d imaɣnasen n RCD tettmetil amekkan n umeslay d uskasi d usekcem n ilemẓiyen deg tigawt tasartant.
Ilemẓiyen imesfarayen gzin d akken amennuɣ d tmaɣnest d uttekki deg tudsa n ilemẓiyen deg leqdic asartan d tasarut n useḥbiber ɣef umezruy n umennuɣ n yal tisuta .
Lezzayer, 19 mayu 2020.
Imsezdi aɣelnaw n ilemẓiyen imesfarayen.
Mahmoud Bougheriou